Agenda stadswandelingen in Utrecht met gids

Zorgzaam Utrecht

Zorg en naastenliefde: was het altijd altruïsme?
Liefdadigheid werd pas na 1945 een recht; voor die tijd moest men vooral dankbaar zijn. In Utrecht zijn nog veel sporen aanwezig van de vrijwoningen, weeshuizen en oudemannen en –vrouwenhuizen uit vroeger tijden. We ‘zigzaggen’ door de Utrechtse binnenstad en staan stil bij bijzondere plekken die belangrijk zijn geweest voor de zorg in Utrecht.

Let op: deze wandeling start bij het Catharijneconvent aan de Lange Nieuwstraat en eindigt bij eetcafe ZiZo, Oudegacht 281

Misdaad, Rechtspraak en Straffen in Utrecht

Utrecht is een mensenrechtenstad maar dat was niet altijd vanzelfsprekend!

In deze wandeling komen vooral misdaad en straf aan de orde.
De diefstal van de goudschat die gevonden werd bij opgravingen op het Domplein.
De doodvonnissen voor de mannen van de herenliefde die werden aangegeven door de domtorenkoster.

De vervolging van patriottenleider en mensenrechtenstrijder Ondaatje.
Al deze verhalen en meer worden verteld bij de plaatsen waar straffen werden opgelegd volgens Utrechts recht en ook de plekken waar executies werden uitgevoerd.   

Deze wandeling start op het Domplein bij het standbeeld van Jan van Nassau en eindigt op het Janskerkhof.
De wandeling duurt 1,5 uur.

Deze wandeling staat in het teken van de voormalige bedrijvigheid in Utrecht Noord. 

Doordat de gronden langs de Vecht erg vruchtbaar zijn, waren er eeuwenlang hoveniers en tuinders gevestigd. Wat daar nog van te zien is, ontdek je tijdens deze wandeling.

Ook was er in dit deel van de stad vroeger veel brandgevaarlijke en vervuilende industrie. Die moest op een gegeven moment wijken voor de uitbreiding van de woonwijken van de stad, maar er zijn ook hiervan nog vele sporen terug te vinden! 

Let op: deze wandeling start bij de Zandbrug (Nijntje Pleintje) en eindigt bij de Rode Brug.

Een wandeling rond het nieuwe centrum waarvan het centraal station het middelpunt is. Inclusief een leerzaam kijkje op veelbelovende nieuwbouwprojecten, waaronder het Smakkelaarspark, de 90 meter hoge Galaxy Tower (bijna klaar) en het gebouw Wonderwoods.

Wandel mee langs twintig eeuwen Utrechters en hun wijnen. Hoor de verhalen over wijnhandel, wijnvervoer, wijnconsumptie en wijngebruiken in de vanouds zo nuchtere bisschopsstad – en proef, proef!

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden.

De gids voert je mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

De wandeling start op het Domplein en eindigt op de Tolsteegbrug. 

Kunsthistoricus en tuinliefhebber Michiel Plomp is gefascineerd door het ‘landschap’ van het oude Utrecht. Hij deed uitgebreid onderzoek naar bijzondere groene locaties in de binnenstad: bekende en minder bekende, soms nog bestaand, soms ook verdwenen. 

Als specialist op het gebied van Nederlandse teken- en schilderkunst keek Plomp naar oude tekeningen en prenten om zijn kennis over het groen in de stad te vergroten. 

Plomp neemt je mee in zijn fascinatie voor oude stadstuinen en andersoortig historisch groen. Hij laat je zien hoe het groen in de stad zich door de eeuwen heen ontwikkelde.  

Wist je dat de eerste stadsparken niet alleen voor recreatie aangelegd werden, maar vooral voor het opkweken van bomen? Veel van het groen in de stad is te herleiden tot kloosters of tot bezit van belangrijke geestelijken. Hoe anders is dat nu? 

De wandeling begint en eindigt bij de ingang van het Centraal Museum

Tip: combineer de stadswandeling met een bezoek aan de  tentoonstelling 'Getekend, de Natuur'.

Deelnemers aan deze wandeling ontvangen een kortingscode voor een bezoek aan de tentoonstelling.

Foto: Stadsbuitensingel door Dirk van der Burg uit collectie Atlas Munnicks van Cleeff

Tijdens deze wandeling krijgt u uitleg over vroegere tuindersbedrijven, later het Defensieterrein en nu een nieuwe wijk in aanbouw. Wat gebeurde er hier in WO II? Waarom is er een Kindercomitéstraat?

De Dichterswijk uit de jaren 20 kent een zeer diverse architectuur.

De Croeselaan overstekend naar de KRUISVAART. Aan het eind van deze wandeling kunnen we met een pontje oversteken. Je moet dan wel zelf aan een touw trekken.

Een andere keuze is de literaire tegels in de Coornhertstraat.

Buiten Wittevrouwen ligt aan ‘onze’ kant van de Biltstraat. Het buurtje kent charmante hofjes met welluidende namen als Speyart van Woerden en Eleëmosynae van Oudmunster. In de 19de eeuw was dit een katholieke enclave, met de in 1972 gesloopte Biltstraatkerk als centrum van de parochie. Deken Roes stichtte hier meerdere scholen en zelfs een klooster, dat nu verbouwd wordt tot wooncomplex. De gids neemt je mee door deze gewijde geschiedenis, met bijzondere aandacht voor de Monseigneur van de Weteringstraat en de Maliebaan.

Hofjes en steegjes, grachten en werven

In de Middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn, vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Maar wie woonden daar dan oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Burgemeester Sharon Dijksma vindt dat we trots op onze stad moeten zijn. De spijker op de kop! Alleen al omdat Utrecht in de loop der eeuwen tal van bijzondere en belangrijke inwoners heeft gehad. Bisschoppen, kanunniken, een paus, sporthelden, patriotten, kluizenaressen, vrouwelijke mannetjesputters… Op deze wandeling leer je ze kennen.

Let op: deze wandeling start op het Domplein en eindigt bij de Jacobikerk

Woningen en flats in Amsterdamse Schoolstijl, een neo-byzantijnse koepelkerk, een ziekenhuis in neo-renaissancestijl, een bijzonder café en een (voormalige) politiepost...welkom in de Schildersbuurt Begin 1900 was in de snel groeiende stad Utrecht de woningnood - net als nu - nijpend. Onderwijzers, spoorwegbeambten en middenstanders bouwden daarom gezamenlijk en voor eigen risico woonblokken in het oude tuindersgebied tussen de Rembrandtkade en Adriaen van Ostadelaan. De bouwverenigingen Elck Wat Wils, Het Nieuwe Woonhuis, WBV Utrecht en de B.A.N.S. zijn nog altijd actief.

Een buurt met een bijzonder verhaal.

Deze wandeling start op de Stadshouderslaan hoek Willem de Zwijgerstraat en eindigt op Adriaan van Ostadelaan.

In de middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn. Vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Wie woonden er oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden. Er zijn verschillende overblijfselen uit die tijd die zijn opgenomen in deze 1,5 uur.

Daarnaast heeft deze wandeling een accent over de zorg in Utrecht in vroegere tijden.

Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

Let op: deze wandeling start op het Domplein en eindigt op het Springweg

Migratie is een heet hangijzer geworden, en dan vooral de komst van mensen van ver en met andere achtergronden. Toch is de trek naar elders van alle tijden; in Utrecht minstens zo oud als de stad zelf. In deze wandeling door het historische centrum van de Domstad bekijken we enkele plekken die herinneren aan nieuwkomers die zich vroeger hier gevestigd hebben.

We maken kennis met enkele groepen en individuele migranten die zich hier gevestigd hebben, en wat hun komst voor 
de ontwikkeling van Utrecht heeft betekend.

Start en eindpunt: Domplein, standbeeld Jan van Nassau.

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden.

De gids voert je mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

De wandeling start op het Domplein en eindigt op de Tolsteegbrug. 

In de middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn. Vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Wie woonden er oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Kunsthistoricus en tuinliefhebber Michiel Plomp is gefascineerd door het ‘landschap’ van het oude Utrecht. Hij deed uitgebreid onderzoek naar bijzondere groene locaties in de binnenstad: bekende en minder bekende, soms nog bestaand, soms ook verdwenen. 

Als specialist op het gebied van Nederlandse teken- en schilderkunst keek Plomp naar oude tekeningen en prenten om zijn kennis over het groen in de stad te vergroten. 

Plomp neemt je mee in zijn fascinatie voor oude stadstuinen en andersoortig historisch groen. Hij laat je zien hoe het groen in de stad zich door de eeuwen heen ontwikkelde.  

Wist je dat de eerste stadsparken niet alleen voor recreatie aangelegd werden, maar vooral voor het opkweken van bomen? Veel van het groen in de stad is te herleiden tot kloosters of tot bezit van belangrijke geestelijken. Hoe anders is dat nu? 

De wandeling begint en eindigt bij de ingang van het Centraal Museum

Tip: combineer de stadswandeling met een bezoek aan de  tentoonstelling 'Getekend, de Natuur'.

Deelnemers aan deze wandeling ontvangen een kortingscode voor een bezoek aan de tentoonstelling.

Foto: Stadsbuitensingel door Dirk van der Burg uit collectie Atlas Munnicks van Cleeff

Maak met een gildegids een wandeling langs de oevers van de Kromme Rijn. 

Op Lunet I, een fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, krijg je kort informatie over het fort en de waterlinie. Aansluitend wandelen we langs de oever van de Kromme Rijn en fort Vossegat.

Verder hoor je verhalen over de bouw van stadion Galgenwaard, de Kromhoutkazerne, Noppie Koch en de gids vertelt ook een bijzonder sprookje. 

Deze wandeling start en eindigt bij Fort Lunet I.
Kom je met de fiets? Je kunt je fiets parkeren bij Fort Lunet I.

LET OP: deze wandeling duurt ongeveer twee uur.

Misdaad, Rechtspraak en Straffen in Utrecht

Utrecht is een mensenrechtenstad maar dat was niet altijd vanzelfsprekend!

In deze wandeling komen vooral misdaad en straf aan de orde.
De diefstal van de goudschat die gevonden werd bij opgravingen op het Domplein.
De doodvonnissen voor de mannen van de herenliefde die werden aangegeven door de domtorenkoster.

De vervolging van patriottenleider en mensenrechtenstrijder Ondaatje.
Al deze verhalen en meer worden verteld bij de plaatsen waar straffen werden opgelegd volgens Utrechts recht en ook de plekken waar executies werden uitgevoerd.   

Deze wandeling start op het Domplein bij het standbeeld van Jan van Nassau en eindigt op de Neude.
De wandeling duurt 1,5 uur.

De bouwstijl Amsterdamse School ontstond, hoe kan het ook anders, in Amsterdam, aan het begin van de vorige eeuw. Het is een ambachtelijke en expressieve bouwstijl met veel aandacht voor details en een uitgesproken vormentaal.

In Utrecht zien we vaak een eenvoudigere, soberdere variant, wel nog steeds met duidelijke kenmerken van deze stijl. Een aantal pareltjes van de Utrechtse Amsterdamse School zijn te vinden rond het Wilhelminapark en met name in de Schildersbuurt. De architectuurstijl en de achtergronden komen tijdens de wandeling uitgebreid aan bod.

LET OP: deze wandeling begint bij Parkcafé Buiten, hoek Koningslaan en eindigt op de Prins Hendriklaan.

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden.

De gids voert je mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

De wandeling start op het Domplein en eindigt op de Tolsteegbrug. 

Burgemeester Sharon Dijksma vindt dat we trots op onze stad moeten zijn. De spijker op de kop! Alleen al omdat Utrecht in de loop der eeuwen tal van bijzondere en belangrijke inwoners heeft gehad. Bisschoppen, kanunniken, een paus, sporthelden, patriotten, kluizenaressen, vrouwelijke mannetjesputters… Op deze wandeling leer je ze kennen.

Let op: deze wandeling start op het Domplein en eindigt bij de Jacobikerk

Woningen en flats in Amsterdamse Stijl, een neo-Romaanse koepelkerk en een oude school gebouwd in de geest van Berlage: welkom in de Schildersbuurt! Begin 1900 was in de snel groeiende stad Utrecht de woningnood - net als nu - nijpend. Onderwijzers, spoorwegbeambten en middenstanders bouwden daarom gezamenlijk en voor eigen risico woonblokken in het oude tuindersgebied tussen de Rembrandtkade en Adriaen van Ostadelaan. De bouwverenigingen Elck Wat Wils, Het Nieuwe Woonhuis, WBV Utrecht en de B.A.N.S. zijn nog altijd actief.

Een buurt met een bijzonder verhaal.

LET OP: deze wandeling start bij Pizza Beppe, hoek Jan van Scorelstraat en eindigt op Prins Hendriklaan.

Migratie is een heet hangijzer geworden, en dan vooral de komst van mensen van ver en met andere achtergronden. Toch is de trek naar elders van alle tijden; in Utrecht minstens zo oud als de stad zelf. In deze wandeling door het historische centrum van de Domstad bekijken we enkele plekken die herinneren aan nieuwkomers die zich vroeger hier gevestigd hebben.

We maken kennis met enkele groepen en individuele migranten die zich hier gevestigd hebben, en wat hun komst voor 
de ontwikkeling van Utrecht heeft betekend.

Start en eindpunt: Domplein, standbeeld Jan van Nassau.

Ondiep is een echte arbeiderswijk, ontstaan vanuit de stadsuitbreidingen begin 20e eeuw. 
De indeling van de buurt komt uit de koker van onder meer de bekende stedenbouwkundige H.P. Berlage.
De wijk heeft inmiddels een grondige herstructurering ondergaan en veel huizen uit begin 20e eeuw zijn inmiddels gerenoveerd. 

De gids neemt je mee naar dit karakteristieke Utrechtse volkswijkje en vertelt je er alles over. 
Ken je bijvoorbeeld de school met het rieten dak en weet je waar de naam Ondiep vandaan komt? 

Deze wandeling duurt 1,5 uur.
Start- en eindpunt is bij het Oude Slachthuis, Amsterdamsestraatweg 283.

Tijdens deze wandeling hoort u over de oude Utrechtse stadshavens. Daar moesten de schippers laden en lossen die via de Keulsevaart de stad in voeren. Diverse kranen in deze stadshavens stonden klaar om de lading van de schepen te tillen.

Een replica van zo’n kraan staat sinds 2022 bij de Monicabrug, waar we de wandeling starten. We bekijken deze stadskraan en verleggen dan de aandacht naar de wijken rondom zo'n oude stadshaven. Het broeide er van allerlei nijverheid, waarvan de sporen nog zichtbaar zijn.

Inmiddels is het industriële karakter verdwenen door verkeersdoorbraken, sanering en modieuze nieuwbouw. Johan Pijl, heer Lauwers en David van Mollem werden hier naamgevers van straten, bruggen en wijken.

Onopvallend maar verrassend! 

"Ik woon al mijn hele leven in Utrecht en ben hier vaak langs gelopen, maar dit heb ik nog nooit gezien". 
Deze zin horen wij als Gildegidsen zeer regelmatig tijdens onze rondleidingen. Want wat zijn er veel onopvallende maar bijzondere plekjes, monumentjes, tegels en andere bezienswaardigheden waar je normaal gesproken aan voorbij loopt; de stad zit er vol mee. 
Tijdens deze rondleiding wijst de gids je op deze kleine of grotere punten in de stad die een leuk verhaal te vertellen hebben: van haken op de vismarkt tot een bijzondere naam van een huis en een herdenkingstegel op de Neude. 
Een wandeling waarna je voortaan met een andere blik door de stad zult lopen! 

Start- en eindlokatie: Domplein, standbeeld Graaf Jan van Nassau