Agenda stadswandelingen in Utrecht met gids

Ondiep is een echte arbeiderswijk, ontstaan vanuit de stadsuitbreidingen begin 20e eeuw. 
De indeling van de buurt komt uit de koker van onder meer de bekende stedenbouwkundige H.P. Berlage.
De wijk heeft inmiddels een grondige herstructurering ondergaan en veel huizen uit begin 20e eeuw zijn inmiddels gerenoveerd. 

De gids neemt je mee naar dit karakteristieke Utrechtse volkswijkje en vertelt je er alles over. 
Ken je bijvoorbeeld de school met het rieten dak en weet je waar de naam Ondiep vandaan komt? 

Met een Gildegids wandelt u langs de vier Lunetten. De forten aan de zuidkant van de stad Utrecht. 

In de middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn. Vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Wie woonden er oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Samen met onze Gildegids verken je de bouwstijlen in het Utrecht van de 20ste eeuw. Van wooncomplexen in de geest van de Nieuwe Zakelijkheid tot voorbeelden van Postmodernisme op de Ganzenmarkt. Het omstreden Hoog Catharijne, waarvoor rond 1970 een complete stadswijk moest verdwijnen, wordt niet overgeslagen.

Hoe was de zorg voor zieken, armen en wezen vanaf de Middeleeuwen geregeld? Wie trokken zicht binnen Utrecht hun lot aan, op welke manieren en waarom eigenlijk? Naastenliefde en welbegrepen eigenbelang door de eeuwen heen: een wandeling door de tijd.

Op de vruchtbare oevers van de Kromme Rijn en de Minstroom was het goed tuinieren. Abstede was daarom eeuwenlang de groentetuin van de stad. Tuinders werden in onze stad hoveniers genoemd, afgeleid van ‘de hof’, een smalle, langgerekte moestuin achter het huis. Bekende hoveniersfamilies in Abstede waren Agterberg, Jongerius, Koot en van Zijl. Vanaf de 19de eeuw werden de hoveniers door de oprukkende industrie en woningbouw gedwongen te verkassen richting de Maarschalkerweerd.

Lunch op Koningshof
Loop mee met stadsgids door het rijke hoveniersverleden. In het straatbeeld van Oost zijn de sporen nog goed te zien. Eindpunt is het idyllische Koningshof aan de Koningsweg, waar je tussen de moestuinen en oude kassen van de familie Jongerius de expositie over de Utrechtse hoveniers kunt bekijken en waar je mag aanschuiven bij de tuinderslunch, vers uit eigen kas.

Foto: Hovenier met oogst op weg naar de markt - Het Utrechts Archief

Groen moet! En ze zijn her en der in Utrecht vinden, die vaak wat verborgen groene oasen om te recreëren, voedsel te verbouwen of de stad mee te verfraaien. Wandel mee vanaf de plek waar Utrechts oudste boom staat en ontdek het stedelijke groen waar je dat nooit zou verwachten.

Het Rietveld Schröderhuis is een icoon van het moderne bouwen, in Stijl gebouwd en inmiddels uitgeroepen tot UNESCO werelderfgoed. Het is ontworpen en gebouwd door Gerrit Rietveld en Truus Schröder.

Maar langs dit gebouw komt de fietstocht niet. We volgen op deze fietstocht Gerrit Rietvelds leven letterlijk van wieg tot graf. Onderweg passeren we huizen en winkelpanden van zijn hand, evenals zijn werkplaats.

Leer Rietveld fietsend beter kennen. 

Maximaal 10 deelnemers. Neem je eigen fiets mee.

Natuur en cultuur - het landgoed Amelisweerd kent allebei. In 1224 krijgt Ameli(u)s uten Werde een stuk grond te leen van de bisschop van Utrecht. In de 8 eeuwen die volgden is er veel gebeurd met de gebouwen en de natuur.
Deze wandeling gaat langs verschillende gebouwen en natuurmonumenten en er valt veel te vertellen over hun geschiedenis. De wandeling is 5 kilometer lang en duurt 2 uur.

Start- en eindpunt is bij de ingang van Landhuis Oud Amelisweerd. U bereikt het Landhuis met fiets, auto of bus (bus 41 richting Wijk bij Duurstede, halte ‘Bunnik Oud Amelisweerd’).
De wandeling duurt 1,5 uur

Foto: Landhuis Oud Amelisweerd (bron: Utrechts Archief)

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. Mooie handschriften zijn er geschreven en bewaard. Tevens was het de stad waar de eerste boeken in Nederland werden gedrukt. Latere boekdrukkers en - handelaren drukten verder hun stempel op de stad Utrecht.

In deze wandeling lopen we door de binnenstad en gaan we langs plaatsen waar handschriften en boeken zijn gemaakt, bewaard en verhandeld.

Startpunt Domplein, bij het standbeeld Graaf Jan van Nassau 
Eindpunt: Janskerkhof

De wandeling duurt 1,5 uur

Foto: Universiteit Utrecht

Utrecht was in de Middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden. Uw gids voert u mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als u Utrecht niet kent is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen, maar ook voor Utrechters een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

Weet u waar het graf van Gerrit Rietveld, de beroemde Utrechtse meubelmaker en architect, te vinden is? Of dat van Agatha Snellen, die in de Zuylenstraat een bijzondere school runde? In deze wandeling hoort u over de geschiedenis en de bijzonderheden van de algemene begraafplaatsen Soestbergen en Kovelswade.

De wandeling start bij de ingang van Begraafplaats Soestbergen, Gansstraat en eindigt bij Begraafplaats Kovelswade aan de Koningsweg.

Rondleider Evert van Kuilenborg neemt u  mee over het fort en door het dorp. We gaan kijken hoe een vijand uit het oosten op afstand gehouden werd.

Onteigenen was te duur, dus werd Fort Blauwkapel om de kern van het gelijknamige dorp heen gebouwd. Het fort is onderdeel van de unieke Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Behalve naar het militaire erfgoed en het verleden van het mooie dorp, kijken we ook naar het hedendaagse hergebruik op het fort. Met woningbouw, bedrijfsruimten en een recreatief deel, heeft het voormalige defensieterrein een nieuwe invulling gekregen.

Start- en eindpunt is het pleintje voor de kerk.
De wandeling duurt 1,5 uur.

Foto: D.C. Goosen, HUA

In de middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn. Vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Wie woonden er oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Wandel mee langs twintig eeuwen Utrechters en hun wijnen. Hoor de verhalen over wijnhandel, wijnvervoer, wijnconsumptie en wijngebruiken in de vanouds zo nuchtere bisschopsstad – en proef, proef!

Misdaad, Rechtspraak en Straffen in Utrecht

Utrecht is een mensenrechtenstad maar dat was niet altijd vanzelfsprekend!

In deze wandeling komen vooral misdaad en straf aan de orde.
De diefstal van de goudschat die gevonden werd bij opgravingen op het Domplein.
De doodvonnissen voor de mannen van de herenliefde die werden aangegeven door de domtorenkoster.

De vervolging van patriottenleider en mensenrechtenstrijder Ondaatje.
Al deze verhalen en meer worden verteld bij de plaatsen waar straffen werden opgelegd volgens Utrechts recht en ook de plekken waar executies werden uitgevoerd.   

Deze wandeling start op het Domplein bij het standbeeld van Jan van Nassau en eindigt op het Janskerkhof.
De wandeling duurt 1,5 uur.

Loop mee met de stadsgids door het voormalige en nog altijd idyllische hoveniersgebied rondom de Abstederdijk. Dankzij de vruchtbare gronden langs de Minstroom was Abstede eeuwenlang de moestuin van de stad. In het grillige stratenplan zijn oude rivierlopen, dijken, paadjes en hovenierswoningen nog goed te zien.

De rondleiding voert ook naar het naburige Sterrenwijk, dat een eeuw geleden werd gesticht met de bouw van 375 witte noodwoningen. Het groeide uit tot een levendig buurtje, in de volksmond het Witte Dorp genoemd. In de jaren 70 maakten de noodwoningen plaats voor de huidige woonerven.

Foto: Abstederdijk in 1826, gravure door Jan Apeldoorn - Het Historisch Archief

In de Middeleeuwen – en ook in de eeuwen daarna – speelde de duivel een prominente rol in de belevingswereld van de mensen. Hij werd gezien als de grote verleider, altijd op de loer om zielen het verkeerde pad op te sturen. Alles wat vreemd of onverklaarbaar was, werd al snel aan hem toegeschreven.

Tijdens deze historische wandeling door de Utrechtse binnenstad stuiten we op sporen van zijn aanwezigheid op onverwachte plekken. De duivel duikt op in beeldhouwwerken, deuromlijstingen, en zelfs in een deurklopper. Heel soms verschijnt hij samen met een engel – een symbolische strijd tussen goed en kwaad.

De start- en eindlocatie is het Domplein, beeld graaf Jan van Nassau.
De wandeling duurt 1,5 uur.

Foto: Het Utrechts Archief

In de middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn. Vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Wie woonden er oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Maak met een Gildegids een wandeling langs het noordelijk deel van de Oudegracht. Dit deel van de gracht werd al in 950 gegraven.

We lopen langs de gracht en de omringende straten. Bekijk de haiku in de Pauwstraat, de watertoren op het Lauwerhof, het Nijntje Pleintje en het borstbeeld van Anton Geesink. En natuurlijk komen we langs het woonhuis van Trijn van Leemput en het klooster van de zusters Augustinessen.

De wandeling start en eindigt op de Viebrug.

Woningen en flats in Amsterdamse Stijl, een neo-Romaanse koepelkerk en een oude school gebouwd in de geest van Berlage: welkom in de Schildersbuurt! Begin 1900 was in de snel groeiende stad Utrecht de woningnood - net als nu - nijpend. Onderwijzers, spoorwegbeambten en middenstanders bouwden daarom gezamenlijk en voor eigen risico woonblokken in het oude tuindersgebied tussen de Rembrandtkade en Adriaen van Ostadelaan. De bouwverenigingen Elck Wat Wils, Het Nieuwe Woonhuis, WBV Utrecht en de B.A.N.S. zijn nog altijd actief.

Een buurt met een bijzonder verhaal.

Deze wandeling start op de Stadshouderslaan hoek Willem de Zwijgerstraat en eindigt op Adriaan van Ostadelaan.

Onopvallend maar verrassend! 

"Ik woon al mijn hele leven in Utrecht en ben hier vaak langs gelopen, maar dit heb ik nog nooit gezien". 
Deze zin horen wij als Gildegidsen zeer regelmatig tijdens onze rondleidingen. Want wat zijn er veel onopvallende maar bijzondere plekjes, monumentjes, tegels en andere bezienswaardigheden waar je normaal gesproken aan voorbij loopt; de stad zit er vol mee. 
Tijdens deze rondleiding wijst de gids je op deze kleine of grotere punten in de stad die een leuk verhaal te vertellen hebben: van haken op de vismarkt tot een bijzondere naam van een huis en een herdenkingstegel op de Neude. 
Een wandeling waarna je voortaan met een andere blik door de stad zult lopen! 

Start- en eindlokatie: Domplein, standbeeld Graaf Jan van Nassau 

Weet u waar het graf van Gerrit Rietveld, de beroemde Utrechtse meubelmaker en architect, te vinden is? Of dat van Agatha Snellen, die in de Zuylenstraat een bijzondere school runde? In deze wandeling hoort u over de geschiedenis en de bijzonderheden van de algemene begraafplaatsen Soestbergen en Kovelswade.

De wandeling start bij de ingang van Begraafplaats Soestbergen, Gansstraat en eindigt bij Begraafplaats Kovelswade aan de Koningsweg.

Ondiep is een echte arbeiderswijk, ontstaan vanuit de stadsuitbreidingen begin 20e eeuw. 
De indeling van de buurt komt uit de koker van onder meer de bekende stedenbouwkundige H.P. Berlage.
De wijk heeft inmiddels een grondige herstructurering ondergaan en veel huizen uit begin 20e eeuw zijn inmiddels gerenoveerd. 

De gids neemt je mee naar dit karakteristieke Utrechtse volkswijkje en vertelt je er alles over. 
Ken je bijvoorbeeld de school met het rieten dak en weet je waar de naam Ondiep vandaan komt? 

In deze wandeling gaan we ontdekken waar we nog afbeeldingen kunnen vinden van Sint Maarten in de stad.
We vertellen over de geschiedenis van deze beschermheilige en wat de vraag wat het Utrechtse stadswapen te maken heeft met St. Maarten. 

. 

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden.

De gids voert je mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

De wandeling start op het Domplein en eindigt op de Tolsteegbrug. 

In de middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn. Vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Wie woonden er oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Maak met een gildegids een wandeling langs de oevers van de Kromme Rijn. De gids vertelt de verhalen over de bouw van stadion Galgenwaard, de Kromhoutkazerne, Noppie Koch en je wandelt langs fort Vossegat met de brug met twaalf gaten. 

Let op: deze wandeling duurt twee uur.

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden.

De gids voert je mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

De wandeling start op het Domplein en eindigt op de Tolsteegbrug. 

Een ontdekkingstocht langs verdwenen, deels verdwenen en sterk veranderde kerken in de omgeving van het Domplein. Hoe hangen deze transformaties samen met de kerkelijke ontwikkelingen die Utrecht sinds de Middleeeuwen heeft gekend?

De lantaarnconsoles in de Utrechtse Binnenstad zijn ongeveer 330 gebeeldhouwde consoles onder lantaarnpalen langs de grachten in de Utrechtse binnenstad . Deze zijn vanaf 1953 met de grootschalige restauraties van de stadsbinnengrachten aangebracht en gaan veelal over de geschiedenis van de stad, maar ook over spreekwoorden en gezegden en mythologie.

We wandelen langs een aantal  markante consoles en genieten van de schoonheid en rust die de unieke Utrechtse werven kenmerken.

foto: Fotodienst GAU, fotograaf

In de middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn. Vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Wie woonden er oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Door de eeuwen heen heeft Utrecht zich kunnen beroemen op tal van onverschrokken, eigenzinnige vrouwen. Zoals 'burchtsloper' Trijn van Leemput, de rebelse Belle van Zuylen, ‘s lands eerste studente Anna Maria van Schurman en verzetsvrouw Truus van Lier.

Tijdens deze wandeling maak je nader kennis met de vrouwelijke 'fine fleur' van de Domstad.

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden.

De gids voert je mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

De wandeling start op het Domplein en eindigt op de Tolsteegbrug. 

Een wandeling door Utrecht van de Vondellaan tot de Vaartsche Rijn. Met verhalen over de nostalgie van de Croesestraat en de nieuwe architectuur van Van Egeraat en Francine Houben. Je wandelt via het dynamische en hippe wijkje de Helling naar station Vaartsche Rijn. 

Zorgzaam Utrecht

Zorg en naastenliefde: was het altijd altruïsme?
Liefdadigheid werd pas na 1945 een recht; voor die tijd moest men vooral dankbaar zijn. In Utrecht zijn nog veel sporen aanwezig van de vrijwoningen, weeshuizen en oudemannen en –vrouwenhuizen uit vroeger tijden. We ‘zigzaggen’ door de Utrechtse binnenstad en staan stil bij bijzondere plekken die belangrijk zijn geweest voor de zorg in Utrecht.

Let op: deze wandeling start bij het Catharijneconvent aan de Lange Nieuwstraat en eindigt bij eetcafe ZiZo, Oudegacht 281

Misdaad, Rechtspraak en Straffen in Utrecht

Utrecht is een mensenrechtenstad maar dat was niet altijd vanzelfsprekend!

In deze wandeling komen vooral misdaad en straf aan de orde.
De diefstal van de goudschat die gevonden werd bij opgravingen op het Domplein.
De doodvonnissen voor de mannen van de herenliefde die werden aangegeven door de domtorenkoster.

De vervolging van patriottenleider en mensenrechtenstrijder Ondaatje.
Al deze verhalen en meer worden verteld bij de plaatsen waar straffen werden opgelegd volgens Utrechts recht en ook de plekken waar executies werden uitgevoerd.   

Deze wandeling start op het Domplein bij het standbeeld van Jan van Nassau en eindigt op het Janskerkhof.
De wandeling duurt 1,5 uur.

Een wandeling rond het nieuwe centrum waarvan het centraal station het middelpunt is. Inclusief een leerzaam kijkje op veelbelovende nieuwbouwprojecten, waaronder het Smakkelaarspark, de 90 meter hoge Galaxy Tower (bijna klaar) en het gebouw Wonderwoods.

Utrecht was in de middeleeuwen een belangrijke stad. In het stratenpatroon van de binnenstad is nog veel van deze tijd terug te vinden.

De Gildegids voert je mee langs verschillende overblijfselen uit die tijd. Als je Utrecht niet kent, is dit een mooie manier om de stad wat beter te leren kennen. Voor Utrechters is het een ideale gelegenheid om meer over de eigen stad te weten te komen.

Tijdens deze wandeling krijgt u uitleg over vroegere tuindersbedrijven, later het Defensieterrein en nu een nieuwe wijk in aanbouw. Wat gebeurde er hier in WO II? Waarom is er een Kindercomitéstraat?

De Dichterswijk uit de jaren 20 kent een zeer diverse architectuur.

De Croeselaan overstekend naar de KRUISVAART. Aan het eind van deze wandeling kunnen we met een pontje oversteken. Je moet dan wel zelf aan een touw trekken.

Een andere keuze is de literaire tegels in de Coornhertstraat.

Hofjes en steegjes, grachten en werven

In de Middeleeuwen kende Utrecht meer dan twintig kloosters. Dat verklaart waarom er in de oude binnenstad nog zoveel schilderachtige binnentuinen en hofjes te vinden zijn, vaak verscholen en alleen bereikbaar via nauwe steegjes. Maar wie woonden daar dan oorspronkelijk en wat deden ze zoal?

Burgemeester Sharon Dijksma vindt dat we trots op onze stad moeten zijn. De spijker op de kop! Alleen al omdat Utrecht in de loop der eeuwen tal van bijzondere en belangrijke inwoners heeft gehad. Bisschoppen, kanunniken, een paus, sporthelden, patriotten, kluizenaressen, vrouwelijke mannetjesputters… Op deze wandeling leer je ze kennen.

Let op: deze wandeling start op het Domplein en eindigt bij de Jacobikerk

Woningen en flats in Amsterdamse Stijl, een neo-Romaanse koepelkerk en een oude school gebouwd in de geest van Berlage: welkom in de Schildersbuurt! Begin 1900 was in de snel groeiende stad Utrecht de woningnood - net als nu - nijpend. Onderwijzers, spoorwegbeambten en middenstanders bouwden daarom gezamenlijk en voor eigen risico woonblokken in het oude tuindersgebied tussen de Rembrandtkade en Adriaen van Ostadelaan. De bouwverenigingen Elck Wat Wils, Het Nieuwe Woonhuis, WBV Utrecht en de B.A.N.S. zijn nog altijd actief.

Een buurt met een bijzonder verhaal.

Deze wandeling start op de Stadshouderslaan hoek Willem de Zwijgerstraat en eindigt op Adriaan van Ostadelaan.